Κυρίαρχο ταμείο υδρογονανθράκων

Η ανακάλυψη μεγάλου αποθέματος υδρογονανθράκων στο στόχο «Καλυψώ» στο τεμάχιο 6 της Κυπριακής ΑΟΖ, έθεσε επίσημα τη χώρα μας στον παγκόσμιο ενεργειακό χάρτη και την ενίσχυσε με ένα μεγάλο στρατηγικό συντελεστή ισχύος ο οποίος, ως αναμενόταν, ενόχλησε την Τουρκία.

Η παρεμπόδιση του ενεργειακού μας προγράμματος ήταν αναμενόμενη αφού η Τουρκία είχε προειδοποιήσει επανηλειμμένα.   Αναμενόμενη ήταν επίσης και η αιτιολόγηση της παράνομης αυτής ενέργειας καθώς και η στάση της εγκάθετης Τουρκοκυπριακής ηγεσίας περί συνδειαχείρισης και διαμοιρασμού των κερδών από την εκμετάλλευση.

Για άλλη μία φορά, η κυβέρνηση Αναστασιάδη αποδείχθηκε επιμηθής, επιπόλαια και ερασιτέχνης.  Τα περί οχύρωσης της ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας αποδείχθηκαν έπεα πτερόεντα και τα απαιτούμενα προληπτικά μέτρα ανεπαρκή.  Αν η κυβέρνηση είχε υλοποιήσει την απαίτηση του μνημονίου με την Τρόικα και τις προεκλογικές της δεσμεύσεις για δημίουργία κυρίαρχου ταμείου υδρογονανθράκων, στο πρότυπο αυτού της Νορβηγίας, όπου μέτοχοι θα ήταν όλοι οι νόμιμοι κάτοικοι της Κυπριακής Δημοκρατίας, οι προφάσεις της Τουρκίας θα είχαν προληφθεί και τα διπλωματικά επιχειρήματα των φίλων και υποστηρικτών μας για αντιμετώπιση της Τουρκικής προκλητικότητας και ανάσχεση του τουρκικού επεκτατισμού θα ήταν αισθητά ενισχυμένα.

Η αξία των κοιτασμάτων στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι τεράστια.  Δεν είναι μόνο οικονομική αλλά και γεωστρατηγική.  Η οικονομική τους αξία είναι ακόμη απροσδιόριστη αφού το ερευνητικό πρόγραμμα βρίσκεται σε εξέλιξη.  Το βέβαιο είναι ότι η συγκρητική αξία τους σε σχέση με το ΑΕΠ της χώρας μας είναι γιγαντιαία.

Η διεθνής εμπειρία χωρών με μεγάλα ενεργειακά αποθέματα είναι πολύ διδακτική.  Απο τη μία, έχουμε χώρες όπως τη Νορβηγία, όπου μέσα από χρηστή διαχείριση, τα ενεργειακά αποθέματα ανήγαγαν το βιοτικό επίπεδο των Νορβηγών στην κορυφή της παγκόσμιας κατάταξης.  Από την άλλη, έχουμε τη Νιγηρία, όπου αντίστοιχα ενεργειακά αποθέματα καταπόντισαν το βιοτικό επίπεδο των Νιγηριανών στον πυθμένα της παγκόσμιας κατάταξης και μετέτρεψαν την χώρα σε άνδρο διαφθοράς και εγκληματικότητας.

Η ειδοποιός διαφορά μεταξύ των δύο πιό πάνω περιπτώσεων έγκειται στο θεσμικό πλαίσιο διαχείρισης που υιοθετήθηκε, ιδιαίτερα σε σχέση με την διασφάλιση διαφάνειας, την αποφυγή διαπλοκής, την προστασία από τη διαφθορά και τον περιορισμό  εμπλοκής των πολιτικών.  Εξέχοντα ρόλο στο Νορβηγικό μοντέλο διαχείρισης των ενεργειακών πόρων της χώρας, διαδραματίζει το κυρίαρχο ταμείο υδρογονανθράκων, το οποίο πέραν των πιό πάνω, διασφαλίζει την χρηστή και παραγωγική επένδυση των κερδών προς όφελος των επόμενων γενεών και όχι των εκάστοτε κυβερνώντων.

Δεδομένων των διαστάσεων της διαφθοράς και της εμπλοκής σε αυτήν των πολιτικών στην χώρα μας, είναι άκρως επιβεβλημένη η άμεση θέσπιση ενός θεσμικού πλαισίου, στο πρώτυπο αυτού της Νορβηγίας.

Στην περίπτωσή μας, ο δίκαιος διαμοιρασμός των κερδών από την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων μέσω ενός κυρίαρχου ταμείου, με πρώτυπο αυτό της Νορβηγίας, στο οποίο μέτοχοι θα είναι ισότιμα όλοι οι νόμιμοι πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας, ανεξαρτήτως θρησμεύματος ή εθνοτικής προέλευσης, θα αποστομώσει όσους στηρίζουν τις Τουρκικές προφάσεις, θα απαγκιστρώσει το θέμα των υδρογονανθράκων από το παζάρι των συνομιλιών αφού δεν θα τίθεται πλέον θέμα διαμοιρασμού στις δύο κοινότητες, και θα θέσει τη βάση για αντιμετώπιση του ρατσιστικού οθωμανικής προέλευσης και βρετανικής πατρότητας δι-κοινοτισμού που αποτελεί την γενεσιουργό αιτία του κυπριακού προβλήματος.

Η αξιοποίηση των υδρογονανθράκων

Η πρόσφατη εξεύρεση μεγάλου αποθέματος υδρογονανθράκων στο στόχο Καλυψώ επιβεβαίωσε την ύπαρξη υπερπολύτιιμου πετρελαιακού συστήματος στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας και έθεσε επίσημα τη χώρα μας στον παγκόσμιο ενεργειακό χάρτη.

Τα μεγάλα κοιτάσματα υδρογονανθράκων αποτελούν αναντίλεκτα ένα τεράστιο θείο δώρο το οποίο αν αξιοποιηθεί ορθά μπορεί όχι μόνο να βελτιώσει σημαντικά το βιοτικό επίπεδο του λαού μας αλλά και να συμβάλει καταλυτικά στην δίκαιη επίλυση του Κυπριακού προβλήματος.

Η ορθή αξιοποίηση των υδρογονανθράκων στηρίζεται σε 4 βασικούς πυλώνες.

Πρώτον, στην ασφάλεια των κοιτασμάτων αλλά και των μελλοντικών εγκαταστάσεων για αξιοποίησή τους, όπως αγωγών και σταθμού υγροποίησης.  Αυτή προυποθέτει αφενός την αποτελεσματική αμυντική θωράκιση της ΑΟΖ του κράτους μας μέσω της ανάπτυξης μίας σύγχρονης αποτρεπτικής αεροναυτικής δύναμης και αφετέρου την σύμπηξη στρατιωτικών διακρατικών και περιφερειακών συμμαχιών.

Δεύτερον, στην επιλογή της βέλτιστης λύσης εκμετάλλευσης από τις διάφορες που προσφέρονται. Η επιλογή πρέπει να λαμβάνει υπόψη όχι μόνο το οικονομικό όφελος αλλά και το σχετικό πολιτικό ρίσκο και τους γεωστρατηγικούς παράγοντες.

Τρίτον, στην χρηστή διαπραγμάτευση με τους διεθνείς ενεργειακούς κολοσσούς που εμπλέκονται στην εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων.  Λόγω των τεράστιων χρηματικών ποσών, επιβάλλεται η ύπαρξη ενός αυστηρού νομικού πλαισίου το οποίο να προβλέπει αποτελεσματικό έλεγχο, επαρκή διαφάνεια και αποτρεπτικές ποινές για όσους το παραβαίνουν.

Τέταρτον, στην αξιοποίηση των κερδών από την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων, προς όφελος όλων των νομίμων πολιτών της Κυπριακής Δημοκρατίας.  Αυτό προυποθέτει τη δημιουργία και λειτουργία ενός κυρίαρχου ταμείου, στο πρώτυπο αυτού της Νορβηγίας,  το οποίο να διασφαλίζει ότι τα κέρδη θα επενδύονται προς όφελος των μελλοντικών γενεών των Κυπρίων.  Δικαιούχοι στο κυρίαρχο ταμείο πρέπει να είναι όλοι οι νόμιμοι Κύπριοι πολίτες ανεξαρτήτως θρησκείας ή εθνικής καταγωγής και όχι οι κοινότητες, όπως αυτό προδιαγράφεται στις συνομιλίες.  Η αναφορά σε πολίτες και όχι κοινότητες θα συμβάλει στον απαραίτητον απεγκλωβισμόν από το ρατσιστικό και διαιρετικό διαχωρισμό του κυπριακού λαού σε κοινότητες ο οποίος καθομολογουμένως αποτελεί την γενεσιουργό αιτία του Κυπριακού προβλήματος.

Η μέχρι σήμερα διαχείριση του ζητήματος των υδρογοαθράκων προκαλεί μεγάλη ανησυχία.   Όπως αποδείχθηκε  από τη πρόσφατη παρεμπόδιση του γεωτρύπανου SIPEM 12000 της ΕΝΙ από τον Τουρκικό στόλο, η ασφάλεια των κοιτασμάτων βρίσκεται στο έλεος του Θεού. Η μέχρι πρότινος στήριξη της ιδέας για διοχέτευση των υδρογονανθράκων σε αγωγό μέσω Τουρκίας είναι ενδεικτική της επιπολαιότητας με την οποία τυγχάνει διαχείρισης το θέμα.  Οι διαπραγματεύσεις με τους ενεργειακούς κολοσσούς γίνονται πίσω από κλειστές πόρτες από μία πολύ μικρή ομάδα ανθρώπων που προέρχονται από το διεφθαρμένο ολιγαρχικό κομματικό κατεστημένο που νέμεται το δημόσιο πλούτο τις τελευταίες δεκαετίες εις βάρος των πολιτών. Το απαιτούμενο νομικό πλαίσιο που ακόμη και το Μνημόνιο με την Τρόικα προέβλεπε για κατοχύρωση της διαφάνειας, τη λογοδοσίας, και της αποτελεσματικότητας της διαχείρισης των υδρογονανθράκων στη βάση των κάλλιστων διεθνών πρακτικών δεν έχει ακόμη υιοθετηθεί.

Το ανεκτίμητο θείο δώρο των υδρογονανθράκων επιβάλλεται να διαφυλαχτεί ως κόρη οφθαλμού.  Το αμαρτωλό παρελθόν του ολιγαρχικού πολιτικού κατεστημένου της χώρας μας δεν επιτρέπει την ανεξέλεγκτη διαχείριση αυτού του πολύτιμου θείου δώρου από την πολιτική ηγεσία.  Όταν είναι γνωστό ότι τα διεφθαρμένα κόμματα και στελέχη τους έχουν καθιερώσει τις μίζες ακόμα και στα μικρά έργα, πως είναι δυνατόν να σκεφτεί κανείς ότι δεν θα κάνουν το ίδιο στα τεράστια συμβόλαια δισεκατομμυρίων των υδρογονανθράκων.

Ο Γενικός Ελεγκτής της Κυπριακής Δημοκρατίας οφείλει να παρέμβει άμεσα.

Η στρατηγική διαχείρισης του φυσικού αερίου

Τον τελευταίο καιρό γίνεται αναφορά στην πιθανή μεταφορά του φυσικού αερίου που θα εξάγεται από την Κυπριακή ΑΟΖ μέσω Τουρκίας. Η επιχειρηματολογία που στηρίζει αυτή την επιλογή εδράζεται αφενός στην χρήση της ως δέλεαρ για εξευμενισμό της Τουρκίας και επίτευξη ικανοποιητικής λύσης στο Κυπριακό πρόβλημα και αφετέρου στο ότι θα είναι οικονομικά πιο συμφέρουσα. Στην τελευταία του έκδοση, το περιοδικό Economist κάνει συγκεκριμένη αναφορά στην επιλογή αυτή παραθέτοντάς την ως την πιθανώς προτιμητέα από την ΤΡΟΙΚΑ λόγω της δυνατότητας που προσφέρει για επιτάχυνση της εισροής εσόδων προς την Κυπριακή Δημοκρατία για διάθεση στην αποπληρωμή του χρέους που θα προκύψει από τη στήριξή της.
Είναι αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι το φυσικό αέριο προβλέπεται να αποτελέσει τα επόμενα χρόνια τον βασικό ενεργειακό παράγοντα στην διαμόρφωση της νέας ισορροπίας ισχύος στη ΝΑ Μεσόγειο, στην οποία ουσιαστικός θα είναι ο ρόλος του Ισραήλ και της Τουρκίας. Το Ισραήλ, έχοντας σημαντική παραγωγική δυνατότητα, ψάχνει διαμετακομιστικό φορέα για να διοχετεύσει το φυσικό αέριο στην Ευρώπη και αλλού. Η Τουρκία, έχοντας κομβικά στρατηγική γεωγραφική θέση, ψάχνει φυσικό αέριο από τρίτες χώρες για να το διοχετεύσει μέσα από τον αγωγό Nabucco που έχει σχεδιάσει ώστε αυτός να καταστεί οικονομικά και στρατηγικά βιώσιμος.
Εξίσου δεδομένο είναι και το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ήδη εξαρτημένη από το φυσικό αέριο που διοχετεύεται σε αυτή μέσω Ρωσίας και θα επιθυμούσε την απεξάρτηση της με την δημιουργία εναλλακτικού αγωγού μέσω Τουρκίας. Η Ρωσία κινδυνεύει να χάσει την πρωτοκαθεδρία της ως παροχέας φυσικού αερίου προς την Ευρώπη γι’ αυτό και δεν επιθυμεί την ολοκλήρωση του αγωγού Nabucco.
Από τα πιο πάνω, εξάγεται το συμπέρασμα ότι η Ρωσία και το Ισραήλ επιθυμούν την καταστολή των βλέψεων της Τουρκίας για ανάδειξή της σε ενεργειακό κόμβο. Ως εκ τούτου, η οποιαδήποτε αναφορά στην πιθανή διοχέτευση φυσικού αερίου από την Κύπρο μέσω Τουρκίας δεν μπορεί παρά να ενοχλεί τις δύο αυτές χώρες αφού ενθαρρύνει τις γεωστρατηγικές ορέξεις της Τουρκίας.
Πέραν τούτου, δεν πρέπει κανείς να ξεχνά τους επεκτατικούς σχεδιασμούς της Τουρκίας έναντι της Κύπρου, όπως αυτές αποτυπώθηκαν αρχικά τη δεκαετία του 1950 από τον Νιχάτ Ερίμ, μετουσιώθηκαν με την στρατιωτική εισβολή το 1974, επιβεβαιώθηκαν από τις εκάστοτε ηγεσίες και μετεξελήχθηκαν τελευταία από τον Αχμέτ Νταβούτογλου . Η παρουσία υδρογονανθράκων στην Κυπριακή ΑΟΖ έχει αναμφίβολα αυξήσει τις επεκτατικές ορέξεις της Τουρκίας και έχει θέσει την ασφάλεια της Κυπριακής Δημοκρατίας σε μεγαλύτερο κίνδυνο. Ποιος άραγε θα μπορούσε να εγγυηθεί διαχρονικά, έστω και μετά την «ικανοποιητική λύση» του Κυπριακού προβλήματος, την καλή διαγωγή της Τουρκίας έναντι της Κύπρου; Μόνο το αντίπαλο δέος ενός ή περισσοτέρων μεγάλων δυνάμεων των οποίων τα συμφέροντα θα είναι άρρηκτα συνυφασμένα με αυτά της κυπριακής δημοκρατίας.
Θεωρώ ότι η αναφορά και μόνο σε αυτή την επιλογή είναι επιβλαβής για τα στρατηγικά συμφέροντα της χώρας μας. Με το γειτονικό Ισραήλ έχει προκύψει σημαντική σύγκλιση συμφερόντων η οποία επιτρέπει την βελτίωση των προοπτικών θωράκισης της κρατικής μας ασφάλειας. Με την μεγάλη δύναμη Ρωσία μας συνδέει παραδοσιακή φιλία, έμπρακτη πολιτική στήριξη στα Ηνωμένα Έθνη και αλλού αλλά και πολύ στενοί οικονομικοί δεσμοί που άπτονται και του κυπριακού τραπεζικού συστήματος που σήμερα βρίσκεται υπό διεθνή απειλή. Ίσως πιο σημαντικό, μας συνδέει ο κοινός κίνδυνος ανάπτυξης μιας τουρκικής ηγεμονίας στην περιοχή της ΝΑ Μεσογείου.
Οι άσπονδοι εχθροί μας δικαιολογούνται να μας σπρώχνουν σε επικίνδυνα και καταστροφικά μονοπάτια τα οποία θα μας οδηγήσουν σε απώλεια της μοναδικής ευκαιρίας που μας παρέχεται από το ανεκτίμητης αξίας θεόσταλτο δώρο των υδρογονανθράκων. Εμείς όμως είμαστε αδικαιολόγητοι να αντιμετωπίζουμε κορυφαία στρατηγικά θέματα όπως αυτό της διαχείρισης του φυσικού αερίου με εγκληματική προχειρότητα. Ας έχουν γνώσιν οι φύλακες.